Regisseur Ira Kip is een geboren en getogen Amsterdammer met Caribische roots, in New York heeft ze haar master in regie en productie gedaan en samen met haar tweelingzus Ayra runt ze Kip Republic. Met hun vorige project Art Rules (geproduceerd vanuit hun vorige bedrijf The Pancake Gallery Foundation) waren ze onlangs in Nederland genomineerd voor The Black Achievement Award in de categorie entrepreneurship.

Ira woont en werkt afwisselend in Amsterdam en New York. Tijdens ons gesprek wisselt ze moeiteloos van het Nederlands naar het Engels en weer terug.

De door haar geregisseerde voorstelling 'Shrew Her' gaat over gender, het huwelijk, het creëren van eigen rituelen en 'safe spaces' en is tot en met maart in de theaters te zien.

Als peuter volgde Ira al haar eerste dansles en later zijn daar theaterlessen bijgekomen. Haar ouders stimuleerde haar en haar twee andere zussen om lessen te nemen, 'maar dat deze passie zo uit de hand zou lopen, hadden zij ook niet verwacht.' Als jong meisje zag Ira de film 'The Wiz' met Dianna Ross en Michael Jackson en was daar ontzettend van onder de indruk. Op het tv scherm stond 'director: Sidney Lumet'. 'Ik wist nog niet precies wat het was, maar ik dacht: later dan word ik director! Als kind zei ik ook al dat ik naar New York wilde, ook omdat mijn familie daar woonde. Ik heb er keihard voor moeten werken, but I did that shit. Zo sta ik eigenlijk in mijn hele leven, als ik iets belangrijk vind, dan doe ik het. Ik ben daarin heel gefocust.' 

'Er is altijd wel een idee of iets aan de hand in de wereld waar ik iets van vind en waar ik iets over wil vertellen als regisseur. Na mijn voorstelling 'She'Baltimore', over huiselijk geweld in de LGBTQ+ gemeenschap, besefte ik pas echt goed dat theater niet alleen maar gaat over mooie voorstellingen maken, maar juist ook dat je met een voorstelling sociale impact kan hebben. Met theater kan je mensen nieuwsgierig maken, aan het denken zetten en inspireren. Na 'She'Baltimore' is mijn maak-methode zich gaan ontwikkelen en duidelijker geworden voor mezelf, mijn purpose werd gekristalliseerd. Ik wil ruimte bieden aan anderen en verhalen vertellen met de mensen om wie het gaat, daarom werk ik graag met mensen waar de verhalen over gaan en vaak zijn dat geen professionele acteurs. Ik houd eigenlijk nooit audities, ik ga koffiedrinken met mogelijk toekomstige spelers en kijk hoe iemand verhalen vertelt.'

Temmen van de feeks

De eerste repetitie bestelt Ira altijd pizza, 'want', zegt Ira, 'eten verbindt. Voor hoe ik werk is het belangrijk dat spelers open over zichzelf zijn, zich kwetsbaar op durven stellen en elkaar vertrouwen. Letterlijk zitten, praten en eten helpt daarbij.' Met de vijf queer spelers van 'Shrew Her' heeft zij twee en een halve week aan tafel gezeten en toen zeiden de acteurs: waar is het script? Ira moet heel hard lachen, 'maar al die gesprekken, samen met de verhaallijn van 'The Taming of the Shrew' van Shakespeare, hebben de basis voor het script gelegd.'

Het concept van 'Shrew Her' is ontstaan in de Verenigde Staten. Ira was destijds, samen met andere lhbt+ activisten, uitgenodigd om te praten met vertegenwoordigers van de regering van Obama om het beleid en de wet te verbeteren voor LGBT+ mensen. In 2015 oordeelde het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten dat de afzonderlijke staten het homohuwelijk niet mogen verbieden. Daardoor vroeg Ira zich af, wat win je eigenlijk wanneer je onderdeel wordt van een instituut als het huwelijk? Is het instituut huwelijk nog wel toepasbaar op deze tijd?

'Uiteindelijk heb ik de voorstelling in Nederland gemaakt, waar homoseksuele mensen al sinds 2001 kunnen trouwen. Het concept van 'Shrew Her' moest ik dus vertalen naar de situatie hier. Dat heb ik gedaan door met mijn spelers te praten over hoe zij het homohuwelijk zien en hoe dat voelde voor hen. Ook wilde ik dat de voorstelling niet alleen zou gaan over het gelijkstellen van het huwelijk voor homoseksuele koppels, want ik vind juist dat 'everybody should build their own table'. Ik wil mensen inspireren om hun eigen rituelen te creëren.'

Shrew Her by Ira Kip from Ira Kip on Vimeo.

Op de vraag of haar volgende voorstelling, 'Wolkenkrabbers', ook gaat over iets gerelateerd aan de LBGT+ community zegt Ira dat zij zelf en haar cast al divers zijn en het daarom niet per se ook nog onderwerp hoeft te zijn. 'Het feit dat er een queer person of color meespeelt in 'Wolkenkrabbers' geeft het verhaal al vorm, zonder dat dit expliciet benoemd hoeft te worden.'

Zwemmen en bakken

''Wolkenkrabbers' gaat over depressie. Zelf heb ik ook een depressie gehad. Elke dag, vier maanden lang, ben ik gaan zwemmen. Ook ben ik geobsedeerd door brood, dus ik ben in de leer gegaan en nu kan ik alles bakken: olijven brood, vijgenbrood, casino, witte bolletjes. Therapie, zwemmen en bakken hebben mijn leven gered.'

'In de toekomst wil ik dat Kip Republic de onvermijdelijke partij wordt' zegt Ira breedlachend. 'Dat je weet, wanneer je een goede voorstelling wilt, je bij ons moet zijn. Maar' zegt ze, 'voor een lekker broodje kan je ook bij mij terecht.'

*

'Shrew Her' is in het theater te zien tot en met 21 maart.

Vanaf najaar 2020 wordt de voorstelling 'Wolkenkrabbers' gespeeld. 

Nieuwsgierig geworden?  https://www.kiprepublic.com/

Blijf op de hoogte!