De 28-jarige Amerikaanse trans vrouw Veronica Clifford-Carlos maakte van de Amsterdamse rechtszaal een canvas vol controverse. Nadat de Nederlandse immigratiedienst haar asielaanvraag heeft afgewezen, slaat zij terug in de rechtbank.

De zitting van woensdag 20 augustus 2025 markeerde een primeur: een botsing tussen Amerikaanse transrechten en het Nederlandse vluchtelingenbeleid. De inzet? Niet alleen haar toekomst. Dit zou wel eens een revolutie in het asielrecht kunnen zijn voor LHBTQ+ mensen die uit Westerse democratieën vluchten.

Veronica, een in Californië geboren beeldend kunstenaar, noemt de VS onder Trump een “museum van ellende” voor transpersonen. Ze verruilde daarom de zonsondergangen van de Golden State voor Nederlandse dijken, aangetrokken door het regenboogimago van Nederland, het eerste land dat het homohuwelijk legaliseerde en zichzelf graag ziet als toevluchtsoord voor buitenstaanders.

Haar juridische team stelt dat het Amerikaanse systeem vastzit in het verleden. Hun regering verbood trans militairen, draait anti-discriminatieregels terug en probeert genderidentiteit uit scholen en ziekenhuizen te wissen. Haar advocaat verklaarde dat Veronica geen toerist is, maar een overlever.

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zegt dat het hen spijt dat de LHBTQ+ wetten in het thuisland Amerika aanvoelen als een brandend huis, maar asiel is enkel bedoeld voor oorlogsgebieden. De Nederlandse deur blijft dus gesloten voor trans en queer Amerikanen. Discriminatie geldt volgens de IND pas als een reden als die zo ernstig is dat een paspoort erdoor smelt.

Maar bij de organisatie LGBT Asylum Support rolt men met de ogen. “We vragen geen superhelden status. We vragen om basale menselijke erkenning”, aldus de groep. “Het ‘nee’ van de IND tegen 20 lopende Amerikaanse asielzaken is een penseelstreek van ontkenning over geleefde trauma’s.”

Volgens de IND statistieken dienden 29 Amerikanen dit jaar een asielaanvraag in, dubbel zoveel als in eerdere jaren. Dat is vrij weinig vergeleken met Syrië of Afghanistan, maar toch geen toeval.

Het is de nasleep van een regering die haar eigen regenboog in rood heeft geschilderd, zeggen voorvechters. Ze linken de stijging aan het Trump-era beleid en het huidige politieke ‘doolhof’, waarin de transrechten van Amerikanen een nationaal project van uitwissing zijn geworden.

Veronica’s zaak is een lakmoesproef voor het Europese migratiebeleid. Nederland, lang het paradepaardje van vooruitgang, ontwierp zijn asielstelsel voor vluchtelingen uit autoritaire regimes. Nu rijst echter de vraag: kan discriminatie in een rijke democratie ‘genoeg’ zijn om te mogen vluchten?

Als de Amsterdamse rechters “ja” zeggen, wordt dat een behoorlijke aardverschuiving. Als het antwoord “nee” blijft, echoot de houding van de IND als een slechte remix van het Hollandse mensenrechtenlied.

Voor Veronica draait dit alles niet alleen om juridische taal. Ze ontvluchtte Californië in de hoop op een plek waar ze zonder angst kunst kon creëren, waar haar creaties en identiteit konden bloeien. Nu ligt haar lot in handen van Nederlandse rechters. Binnen vier tot zes weken valt de uitspraak, die haar reis kan bekrachtigen of haar dwingt terug te keren naar de VS.

Migratierecht advocaten in heel Europa volgen het proces aandachtig. Het antwoord kan de grenzen van het asielrecht immers herdefiniëren en progressieve landen dwingen zich af te vragen: zijn we een toevluchtsoord… of slechts een fotomoment met een regenboogvlag?

We wachten het af en zoeken ondertussen wat afleiding, bijvoorbeeld in online games. Het liefst met aanbiedingen zonder storting: geen risico, wel kans op winst. Dit herinnert ons eraan dat normaliteit vele vormen kan aannemen.