Op vrijdagochtend las ik met een kop koffie de digitale NRC. Maria van Oosten stuurde mij een foto van een advertentie door, van de Postcodeloterij, met paginagroot een lesbisch stel. Mooi, laat dat maar een normaal beeld worden, dat is wat we willen, toch? Maar wacht: Waarom alleen nu het Pride week is in Amsterdam? Waarom niet twee jonge, vlottere vrouwen? Van kleur trouwens ook liever. Waarom niet ook een non-binair persoon, of trans vrouw? En wat willen ze precies bereiken met zo'n advertentie, het gaat toch alleen maar om geld verdienen. Meeliften op de strijd van LHBTQIA (..) personen om daar zelf beter van te worden, het is je reinste exploitatie.
Nadrukkelijk niet mijn mening maar een voorbeeld, of zelfs de light versie, van de bak commentaar die, binnen en buiten de gelederen, met regelmaat wordt leeg gekieperd over allerhande uitingen en initiatieven. Het is ook nooit goed. In dezelfde krant lees ik een interview met Lucien Spee, over de kritiek op de Pride, organisaties die niet samen willen werken of 'elkaar de pan in hakken' en de onvrede in het algemeen want te veel bloot, te veel overlast, te veel witte mannen en te veel feest. Ja, hoe durven ze.
Biseksuele vrouwen zijn vaak slachtoffer van fysiek seksueel geweld en intimidatie. Vergeleken met hetero's zijn biseksuele mensen vaker depressief en psychisch ongezonder. Lynn (32, biseksueel) vindt dat niet zo gek. 'We horen er niet bij. Lesbische vrouwen sluiten de gelederen zodra je uit de kast komt als biseksueel. Het past niet, hoewel de B in de rij met letters LHBTQ is opgenomen, wij zijn een aparte groep die zich niet kan identificeren met de rest. Of eigenlijk is het andersom: De L's en H's hebben geen ruimte voor ons, we vallen buiten de boot.' Een vergelijkbaar sentiment leeft bij transvrouwen die ik spreek. De letters uit het queer-alfabet zijn allemaal hun eigen afdeling waar weinig ruimte is voor anderen.
Alsof het nog niet lastig genoeg is om 'onze' plek in de wereld in te nemen. Waar zijn we toch zo bang voor? Als iemand hun pronouns aanpast of als iemand uit de kast komt als Wat-Dan-Ook: Waarom hebben we nog steeds niet geleerd om elkaar de ruimte en het respect te gunnen om onszelf te zijn? Waarom kan het jou iets schelen dat Pien bi is, Chris non-binair? Jij hoeft toch geen vrijheid in te leveren zodat een ander ook vrij kan zijn?
Het is precies vijf jaar geleden dat ik hoofdredacteur werd van dit platform. Het is vijf jaar geleden dat het gedrukte blad Zij aan Zij plaatsmaakte voor deze website. Nog veel belangrijker: Vijf jaar geleden vierde Zij aan Zij haar 25-jarig jubileum en nu bestaan we dus 30 jaar. 30 jaar! Een heel leven, ik was 9 toen Zij aan Zij het levenslicht zag.
Wat er in 30 jaar gebeurd is in de ontwikkeling en emancipatie van onze groep niet-hetero's is in omvang niet te bevatten. Hoe het leven er 'vroeger' uitzag voor een lesbische vrouw kan ik me bijna niet voorstellen. Ik heb een beeld uit boeken. Ik ken de geschiedenis als een verhaal, niet als ervaring. Alsof je een tiener van nu vertelt dat er vroeger geen internet of mobiele telefoons bestonden. De queer-jongeren van nu lopen tegen heel andere problemen aan dan 30 jaar geleden. Van een andere orde misschien ook, waarmee ik niet wil bagatelliseren maar de wereld ziet er nu eenmaal anders uit.
Toch zijn de meeste thema's nog steeds net zo relevant: Veiligheid, jezelf kunnen zijn, houden van wie je wilt. Waar we tegenaan blijven lopen is dat er altijd een 'ander' zal zijn, binnen en buiten de LHBTQIA+ groep. We blijven verschillend en hebben verschillende dingen nodig, maar er is veel wat ons bindt. In plaats van elkaar uitsluiten omdat 'de ander' niet aan een beeld voldoet, zouden we die verschillen ook juist kunnen vieren.
Lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuele mannen, vrouwen, panseksuele mensen, queers: Genderconstructies en seksuele voorkeur of -identiteit (aka 'hokjes') zijn wat ze zijn. Beestjes een naam geven, die anderen dan weer verkeerd vinden omdat het buitensluit of de lading niet voldoende dekt, kost veel meer energie dan het oplevert, maar we zullen het altijd blijven doen want we willen ons kunnen identificeren. Blijkbaar inherent aan de 'homobeweging' (weer zo'n hokje) is dat we altijd wel wat te klagen hebben (blijkt ook al in het artikel in Trouw: 'Judith Schuyf maakt Nederlandse lesbiennes zichtbaar' van maart 1994), maar toch stemt het mij verdrietig. Er is al genoeg onderdrukking in de wereld. Kunnen we elkaar een beetje ademruimte geven? Vaar mee op de boot die past, buurt eens bij een ander, stap over als je wilt of ga lekker heel wat anders doen. Laten we 'het is ook nooit goed' veranderen in 'er is veel goed'. Lijkt mij een mooi voornemen voor de volgende 30 jaar.
*
Blijf op de hoogte!