Roze Gebaar, onderdeel van COC, is de online gemeenschap van, voor en door dove en slechthorende queer personen (LHBTI+) in heel Nederland. Met de inzet van tolken, Nederlandse Gebarentaal en muziektolken maken ze belangrijke queer evenementen, zoals de Roze Zaterdag, inclusief voor dove en slechthorende mensen. Gerda is vicevoorzitter van Roze Gebaar, beheert de sociale media en organiseert events. Ze vertelt ons over het belang van inclusiviteit.
Fotograaf: Elisa Hartog
Over Gerda
Gerda is doof geboren in Drenthe. Ze vertelt: 'Ik woon samen met mijn hond Merlijn en mijn kat Noah in Dordrecht.' Ze is freelancer en is afgestudeerd aan de Fotovakschool in Amsterdam. Gerda: 'Ik denk dat ik nu 12 jaar (met tussenstop) vrijwilliger ben bij Roze Gebaar in het bestuur. En ik identificeer mij als bi+.'
Ze geeft aan dat ze er pas sinds een jaar voor uitkomt dat ze bi+ is. 'Ergens heb ik altijd wel geweten dat ik bi was, maar de afgelopen 20 jaar ben ik vooral met vrouwen geweest. Door zichtbaarheid en mezelf beter leren kennen kom ik er nu meer voor uit dat ik bi+ ben. Bi+ vind ik een fijnere term omdat het een overkoepelend 'label' is, en omdat ik ook andere relatievormen interessant vind en daar ook nog soms nieuwsgierig naar ben.'
Haar eerste bi-awakening? Gerda: 'Dat was Titanic. Ik was 12 en ging voor Leonardo DiCaprio. Toen vond ik hem nog knap, nu niet meer haha… Maar toen kwam Kate Winslet in beeld…'
Ondertussen zit ik te lachen terwijl Gerda dit zit te typen, want Kate Winslet vond ik ook een prachtige vrouw waar ik nog heel lang een poster van boven mijn bed had hangen. Helaas stond Leonardo daar ook op.
In (chat)gesprek
Ergens in het chatgesprek vertelt Gerda mij: 'Een dove persoon vragen om te praten is niet fijn. Zoals wanneer je iemand die in een rolstoel zit, vraagt om even te lopen.’ Het was precies dat wat ik wel had gedaan, omdat ik niet de aanname wilde doen dat een doof persoon per se niet kan praten. Ze legt uit dat praten gewoon lastig gaat voor iemand die doof is en vaak moeilijker verstaanbaar is. Daar komt voor Gerda bij dat gebarentaal voor haar haar moedertaal is. Ze vult aan: 'Mijn spraak is op zich wel verstaanbaar, maar dat is per persoon verschillend. Soms kan iemand mij meteen verstaan, maar soms krijg ik Engels terug, hahaha…' Ze vertelt verder: 'Ik wil daarbij wel zeggen dat ik vanuit mijn eigen ervaring spreek en mezelf identificeer als doof. Ik kan en wil niet namens slechthorende personen spreken, omdat voor hen dingen anders kunnen zijn. En ook kan niet voor elke dove persoon spreken, want ook iedere dove persoon is weer anders.'
Het werd dus een chatgesprek, wat nieuw voor mij was. Maar het ging prima, we waren zo een uur verder. 
Roze Gebaar
Gerda kwam in 2016 bij het bestuur van Roze Gebaar omdat ze een EKDX kamp wilde organiseren. EKDX is een niet meer actieve organisatie voor dove LHBTI Europeanen.
De nog altijd actieve organisatie Roze Gebaar werd opgericht in 1982, door de in 2017 overleden Bea Visser. Gerda vertelt: 'Ik vind het mooi dat we iets kunnen betekenen voor dove/slechthorende LHBTIQA+ ers in Nederland. We zetten ons vaak in voor toegankelijkheid. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een tolk bij Pride Amsterdam, het Homomonument etc. We krijgen ook aanvragen van organisaties om te helpen met tolkinzet. Heel erg leuk!'
'Zelf vind ik het heel erg leuk om events te organiseren zodat dove en slechthorende personen bijeen kunnen komen, zichzelf kunnen zijn in hun eigen Nederlandse Gebarentaal en dovencultuur. Vorig jaar hadden we voor de 3e keer een eigen boot tijdens Amsterdam Pride, met 150 mensen erop. Inclusief doven en slechthorenden uit andere landen.’ Gerda typt enthousiast door: 'Onze boot heette Roze Gebaar en was helemaal in roze met turquoise als accentkleur.'
Ze vertelt dat ze ongeveer vier keer per jaar een event organiseren en dat het bestuur om de twee maanden een vergadering heeft. Gerda: 'En volgend jaar willen we het iets groter aanpakken i.v.m. Europride en Worldpride.'
Wat kunnen we doen voor queer dove/slechthorende mensen?
Er zijn een heleboel manieren om te helpen, zo lees je op de website van Roze Gebaar. Gerda vertelt: 'Dove en slechthorende mensen hebben vooral toegang tot informatie nodig. Als er iemand op het podium een speech houdt moet er een tolk Nederlandse Gebarentaal staan. En heel soms regelen we schrijftolken. En representatie is ook belangrijk. Dus het is van belang dat ook het bestuur van Roze Gebaar zelf doof/slechthorend en LHBTIQA+ is en vooral gebarentaalvaardig.'
Verder vertelt Gerda dat ze het fijn vindt als mensen zich verdiepen in hoe het is om doof/slechthorend te zijn. 'We hebben medestanders nodig.' En in de ideale wereld: 'Leer gebarentaal.' Bijvoorbeeld via de site TYD. Ze vertelt dat ze het fijn zou vinden als er op basisscholen en het middelbaar onderwijs gebarentaal zou worden gegeven als basisvak. Gerda: 'In Nederland werd pas in 2021 de Nederlandse Gebarentaal erkend.'
Heb je nog een boodschap voor onze lezers? Gerda: 'Als iemand als horend persoon iemand ziet die gebarentaal gebruikt, doof of slechthorend is: heb een open houding. Maak gebruik van pen en papier. Leer basis gebarentaal, daar maak je ons ontzettend gelukkig mee, al is het maar 'Goedenavond'. En sta open voor de dovencultuur. Samen kom je er wel uit. Maak verbinding.'
Mooie kijk & lees tips van Gerda:
Boek 'Hier zijn wij!'
NPO Documentaire 'Doof kind'
Instagram reel met uitleg over het belang van gebarentaal voor iedereen.
*
Blijf op de hoogte: