Jarko De Witte van Leeuwen zet zich actief in voor de lhbti+ gemeenschap. Hij groeide  op in Vlaanderen, in een Rooms-katholiek milieu. Op school werd hij jarenlang gepest omdat hij geen 'typische' jongen was. Maar thuis en binnen zijn geloof vond hij wél steun en voelde hij zich altijd gedragen. Die persoonlijke ervaringen vormen een belangrijke drijfveer achter zijn interactieve kunstwerk The Growing Wall of Love.

De tentoonstelling is in de aanloop naar Paarse Vrijdag te zien in het Stadskantoor van Dordrecht. Jarko vertelt: 'Ik werk bij gemeente Dordrecht en zit in de werkgroep 'Inclusieve Stad.' Toen we aan het brainstormen waren over activiteiten voor Paarse Vrijdag, stelde iemand uit het kernteam voor om The Growing Wall of Love op te stellen. Dat vond ik een ontzettend leuk idee. In de hele week aanlopend naar Paarse Vrijdag is het kunstwerk te zien in de welkomsthal van het Stadskantoor. Er komt een photobooth waarmee bezoekers een foto kunnen maken. Daarnaast liggen er  paarse harten klaar waarop je je foto kunt plakken. Die kun je aan The Wall of Love toevoegen, zodat die richting Paarse Vrijdag steeds paarser en paarser wordt.'

Waarom vind je het belangrijk om aandacht aan Paarse Vrijdag te besteden?

'Als school heb je de verantwoordelijkheid voor alle kinderen, ook voor lhbti kinderen. En 25 procent van de bevolking is niet cis-hetero. Dat is een grote groep. Dus ook voor die kinderen moet je er gewoon zijn.'

'Uit mijn eigen ervaring weet ik hoe belangrijk Paarse Vrijdag is. Op mijn jongensschool viel ik heel erg op, want ik hield van knutselen, dansen, zingen en toneelspelen. Al die dingen die meisjes eerder leuk vinden. Ik viel dus enorm uit de toon en dat heb ik geweten. Elf jaar lang werd ik dagelijks gepest en getreiterd. Al vanaf mijn achtste werd ik uitgescholden voor 'jeannetteke,' een Vlaams scheldwoord voor homo's. Niemand sprong voor mij in de bres. De leraren deden er zelfs aan mee. Die hadden zoiets van: 'gedraag je dan ook als een jongen.' 

Geen representatie

'Op jonge leeftijd voelde ik al dat ik vlinders kreeg van jongens. In mijn hoofd betekende dat dat ik later ook met een jongen zou willen trouwen. Maar ik wist niet dat homoseksualiteit bestond. Er was echt nul representatie. Daardoor ging ik van alles in m'n hoofd halen, zoals: ben ik eigenlijk een meisje? Want in mijn beleving konden alleen meisjes verliefd worden op jongens. Ik raakte er erg van in de war en het was vreselijk om er zo lang mee rond te lopen.

Dus reken maar dat als mijn school toen had meegedaan aan Paarse Vrijdag, alles anders was geweest. Als ze hadden laten zien dat het er is en dat het er allemaal mag zijn, had ik me veel veiliger gevoeld. Dat had voor mij een wereld van verschil gemaakt.'

Wanneer voelde jij je voor het eerst gerepresenteerd?

'De eerste persoon in de media waarvan ik wist dat hij homo was, was Jos Brink. In Vlaanderen kende iedereen hem; een echt Nederlandse tv-icoon. Pas later ben ik hem meer gaan waarderen, maar toen was hij geen rolmodel voor me. Ik vond hem toen te flamboyant. Ik kan me nog goed herinneren dat we met visite tv zaten te kijken toen ik een jaar of 13 was. Een vrouw zei ineens 'vuile Jeannette' over Jos Brink. Dat raakte me extra, omdat dat precies het scheldwoord was dat ik zelf voortdurend naar mijn hoofd kreeg.

Later zijn er wel homoseksuele personages geweest in films en series die ik keek. Zoals in Dynasty, waar Steven, één van de zoons van de Carrington family, homo was. Hij was knap en een 'gewone' jongen. Dat moet niet van mij, maar voor het eerst dacht ik: ook een 'gewoon' iemand kan homo zijn. Toch bleef mijn beeld negatief.'

Een homofuif

'Op een gegeven moment was ik het zat om altijd alleen te zijn. Toen ik 19 was en aan de Universiteit van Gent studeerde, zag ik een poster hangen over een homofuif in een Gentse feestzaal. Ik trok de stoute schoenen aan en dacht: ik ga er gewoon naartoe. Eenmaal daar aangekomen durfde ik niet naar binnen! Je moest ook eerst door een poortje. Dat vond ik veel te spannend.  

Ik besloot eerst op afstand te kijken wie er allemaal door dat poortje gingen. Het waren gewone mensen, maar ik vroeg me af: waar blijven die homo's nou? Na twee uur moedigde ik mezelf aan om naar binnen te gaan. In de feestzaal wist ik niet wat ik zag. Allemaal normale mensen. Het was een enorme eyeopener. Ik voelde me er meteen gerepresenteerd en dacht: al die vooroordelen kloppen helemaal niet.' 

Roze Zaterdag in Haarlem

'Al snel raakte ik in gesprek met wat oudere jongeren. Zij vroegen of ik mee wilde naar de Roze Zaterdag in Haarlem. Ik wilde graag mee, want dan kon ik zien hoe het er in Nederland aan toeging. Daar ontmoette ik mijn man. Het was liefde op het eerste gezicht. We zijn nu 36 jaar samen en hebben twee bijna volwassen kinderen. Als ik dat als kind had geweten, was ik zóveel blijer geweest. Dan had ik gedacht: even die rottijd uitzitten, maar later komt het goed. Daarom is zichtbaarheid zo belangrijk.'

'Mijn eigen ervaring geeft me de kracht om dit werk te doen. Er zijn zoveel kinderen die niet durven, die zich realiseren dat ze tot een minderheid behoren, maar niet vanzelfsprekend op de schouders van hun ouders kunnen staan. The Growing Wall of Love laat zien dat je er niet alleen voor staat, en ik zie het als een roeping hieraan bij te dragen.'

Hoe ontstond het idee voor dit kunstwerk?

'Drie jaar geleden zag ik op het intranet van gemeente Dordrecht een oproep van het Dordrechts Museum ter gelegenheid van 450 jaar Vrije Statenvergadering. Ze vroegen inwoners een kunstwerk te maken over vrijheid en verdraagzaamheid. Als kerkelijk actieve lhbti'er hoorde ik vaak hoe mensen door vooroordelen gekwetst en ontmenselijkt werden. Dat veroorzaakt veel pijn en kan een leven lang invloed hebben op zelfacceptatie. Zelf heb ik altijd de liefde van God ervaren en voor mij staat Jezus voor inclusiviteit. Hij wees niemand af.'

Vrijheid om jezelf te mogen zijn

'Dat zette me aan het denken over 'bijbelmisbruik', waarbij teksten uit hun context worden gehaald om mensen te veroordelen. Tegelijkertijd dacht ik aan de Eerste Vrije Statenvergadering, die vooral ging over vrijheid van godsdienst. Dat paste precies bij de waarden die ik belangrijk vind: vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting én de vrijheid om jezelf te mogen zijn.'

Een muur van kleurrijke harten

'Voor het kunstwerk maakte ik een beeldengroep die dit aankaart: 'My Beloved Child'. Het is een soort gespreksstarter. Tegelijkertijd wilde ik laten zien dat er veel verbeterd is en dat er ook gelovige mensen zijn die inclusief zijn en openheid en veiligheid uitdragen. Daarom besloot ik om de beeldengroep te combineren met een Wall of Love: een muur van kleurrijke harten met foto's van mensen die gezicht geven aan de boodschap dat iedereen zichzelf mag zijn.' 

'Drie jaar geleden stond ik voor het eerst met dit kunstwerk in de Kloostertuin. Na het delen van mijn verhaal wilde bijna iedereen een hart toevoegen. In dat weekend waren dat er al meer dan 200. Sindsdien heb ik het kunstwerk door het land en af en toe naar het buitenland meegenomen. Ik heb al op veel bijzondere plekken gestaan, zoals de Westerkerk in Amsterdam, het Stadhuis van Dordrecht en middenin het Vondelpark.'

3000 mensen uit 82 landen

'Inmiddels hebben meer dan 3000 mensen uit 82 landen eraan bijgedragen. Mensen van allerlei achtergronden, nationaliteiten, etniciteiten en religies komen samen om een wereld te laten zien waarin iedereen zichzelf kan zijn. Zo groeit The Growing Wall of Love steeds verder.'

Wat zijn de mooiste reacties die je hebt gekregen?

'Ik vind het altijd ontroerend als mensen echt in tranen zijn omdat het zo bij ze binnenkomt. Dan denk ik: wauw, dit heeft zoveel impact. Ik neem dan altijd even de tijd om bij hen te blijven en ze die ruimte te geven. Maar als mensen juist helemaal blij worden van het kunstwerk, doet dat me ook veel.'  

'Ook de stille tieners van een jaar of 13 maken indruk op me. Vooral als ik zie dat ze nieuwsgierig zijn en het spannend vinden, maar toch besluiten om op de foto te gaan. Vaak blijven ze dan eerst een kwartier of twintig minuten dralen, voordat ze de moed opbrengen om dit te gaan doen. Ik vind het altijd heel indrukwekkend om zo'n moment mee te maken.'

Wat wil je dat bezoekers meenemen na het zien van het kunstwerk?

'Liefde. Ik wil laten zien dat we geen 'bunch of freaks' zijn, maar gewoon mensen. Voor wie nog in de kast zit, kan het bemoedigend zijn om te zien dat mensen van alle leeftijden, achtergronden en geloven zichzelf durven te laten zien. Het laat zien: het kan wél. Ik hoop dat mensen zien dat diversiteit normaal is en dat we ons niet tegen elkaar moeten laten opzetten. Houd een open hart en gun elkaar het licht in de ogen. Dat is wat ik hoop dat bezoekers meenemen.' 

Waar zal The Growing Wall of Love verder nog te zien zijn?

'The Growing Wall of Love is dus van 8 tot en met 12 december op het Stadskantoor in Dordrecht te zien. En op 20 december sta ik met mijn kunstwerk in een Utrechts theater bij de kick-off tour van de Nederlandse zanger RYANN. Die trad op tijdens Dordrecht Pride dit jaar. Verder ben ik gevraagd voor een landelijke projectendag van LCC. Dat is een overkoepelende organisatie die zich inzet voor meer inclusiviteit in Christelijke gemeenschappen. In maart stel ik het kunstwerk op tijdens de Burgerschapsweek op het Cambium College in Zaltbommel. Ook sta ik volgend jaar weer op de Roze Zaterdag. En ik ga mijn kunstwerk opstellen bij de World Pride in Amsterdam. De voorganger van de Grote Kerk in Dordrecht heeft me ook uitgenodigd om het kunstwerk op te stellen. Verder kijk ik een beetje hoe het loopt. Ik sta open voor elke uitnodiging. Als het past in mijn agenda, zeg ik in principe tegen niemand nee!'

Hoe kunnen onze lezers meedoen? 

'Je kunt online onderdeel worden door je foto op te sturen naar thegrowingwalloflove@gmail.com of via een DM op Instagram: @thegrowingwalloflove. Ik maak van de foto's prints en vorm daar een hart van, dat ik vervolgens publiceer op Instagram. Omdat ik honderden inzendingen krijg van over de hele wereld, kan het even duren voordat jouw hart aan de beurt is. Maar vroeg of laat ontvang je een berichtje dat je hartje klaar is. Ik vind het zelf altijd super leuk als deelnemers daarna zelf hun hart komen zoeken in een live tentoonstelling. Dat wordt steeds uitdagender omdat het er inmiddels duizenden zijn. Hopelijk komen er nog veel meer bij!'

*

Blijf op de hoogte!