Ingrid Kluvers heeft een nieuw boek geschreven! In 2023 spraken we haar uitgebreid over Luikend, het coming-of-ageverhaal van Hans, die in de jaren tachtig op zoek gaat naar geluk, met als gevolg dat haar zorgvuldig vormgegeven identiteit niet langer kan bestaan. De meeslepende roman Luikend gaat over uit de kast komen in een veranderende wereld, over vrijheid en het maken van keuzes en over het accepteren van jezelf.

Foto: Keke Keukelaar / Lebowski

De roman Aan de oever van de rivier lijkt, in tegenstelling tot Luikend, pure fictie. Ik sprak Ingrid over haar nieuwe boek en vroeg haar: gaat dit verhaal ook over de liefde?

'Zeker. De hoofdpersoon Louise mist, sinds de dood van haar vrouw, de nabijheid van de ander. De intimiteit, de warmte en ook het weerwoord. Ze heeft een vorm gevonden om met dat verlies te leven. Maar haar eenzaamheid wordt ineens beklemmend door de gedwongen isolatie van een lockdown. Stomtoevallig vindt zij een pasgeboren baby. Ze herkent veel van zichzelf in het schepseltje, het lost een ongekend verlangen en een leegte op. Ze wordt overweldigd door een golf van moederliefde en laat zich daarin meesleuren. Met al haar goede bedoelingen gaat ze over grenzen, waardoor het steeds moeilijker wordt om het kind weer af te staan. Liefde is balanceren tussen vrijheid en overgave, tussen verlatingsangst of juist bang zijn om je te veel te hechten, afhankelijk te worden. Dus ja, het verhaal gaat over liefde en evenzeer over barmhartigheid. Louise sluit een vreemdeling in haar hart en vervolgens zet ze ook nog eens spontaan de deur open voor degene waarvan ze intuïtief weet dat die haar geluk bedreigt, het af kan nemen. Louise blijft tegen de verdrukking in een liefdevolle vrouw, liefde is haar uiteindelijke drijfveer.'

Aan de oever van de rivier is een roman over loslaten en de angst voor verlies. Een verhaal over de keuzes die we zelf maken en de keuzes die voor ons gemaakt worden. Kun je iets vertellen over keuzes die jou inspireerden om dit verhaal te schrijven?

'Mijn persoonlijke ervaring is dat je niet zo gek veel keuzes hebt in het leven. Neem het moederschap: het is nog maar de vraag hoe vrij je bent om voor een kind te kiezen, want van kinderloze vrouwen wordt over het algemeen van alles gevonden, dus waar kies je voor? Als moeder ontkom je niet aan een keurslijf van strenge maatschappelijke druk door regels of meningen over wat goede en slechte moeders zijn. Falen is geen optie, moeders moeten, meer dan vaders, perfect te zijn, een goede moeder is het toonbeeld van zelfopoffering. Dat voelt op z'n minst nogal onvrij. De enige keuze die je in het leven lijkt te hebben is die tussen: bij de pakken neer gaan zitten of jezelf bij elkaar pakken, opstaan en doorgaan. En zelfs dat vereist een innerlijke kracht die allesbehalve vanzelfsprekend is. Helaas is er veel onrechtvaardigheid in de wereld waar mensen op stuklopen, omdat er niets valt te kiezen. Wat mij op de been houdt is het besef dat verhalen er gelukkig wel toe doen, omdat ze kunnen bijdragen aan het ontdekken van de glans van hoop en passie, en omdat het je als lezer kan aanzetten van binnen naar buiten te kijken, je blik te verruimen. Door het lezen van een boek wordt onze eigen fantasie geprikkeld. Volgens mij werk je als schrijver altijd vanuit je eigen ervaringen, die dan het uitgangspunt kunnen zijn om grotere levensvragen uit te diepen.'

Toen je mij mailde over je boek, schreef je dat hoofdpersonage Louise 'natuurlijk lesbisch is!' maar dat dat verder niet bepalend is voor het verhaal. En is dat niet de perfecte samenvatting van wat we willen: dat lesbisch zijn niet bepalend is voor ons verhaal? Hoe vind jij dat het gaat met de emancipatie en acceptatie van LHBTIQA+ in Nederland?

'Heel optimistisch kan ik daarover niet zijn, hoewel ik mij ook dagelijks realiseer dat we nog steeds in een bevoorrecht land leven. Het grote gevaar is een overheid die z'n burgers zogenaamd wil beschermen tegen extern gevaar in het nadeel van individuele rechten. Nu leven we nog in een Trias Politica waarin het individu aan de rechter bescherming kan vragen tegen de overheid en de overheid zich ook aan dat oordeel houdt, dat betekent dat ook minderheden worden beschermd tegen de wil van de meerderheid. Als dat rechtssysteem wordt ondermijnd dan is niet alleen een vluchteling c.q. vreemdeling en eenieder die afwijkt van de geldende norm, zwaar de sjaak, maar de hele LHBTIQA+ gemeenschap eveneens. Door de populistische verrechtsing zijn wij kwetsbaarder geworden. Dat zie je bijvoorbeeld in Hongarije, Rusland, de VS. Maar gelukkig hebben we straks een minister-president die als man met een man leeft.'

Luikend was, zoals je vertelde, best persoonlijk, Hans was een sterk uitvergrote versie van jou. In hoeverre is Aan de oever van de rivier een persoonlijk verhaal geworden?

'Het karakter van een personage wordt bepaald door de beslissingen die het onder druk moet nemen, het besluit van Louise had ik niet meteen voorzien. Ze gaat veel verder dan ik zou hebben gedurfd. De vraag: wie ben ik en wie wil ik zijn, is een existentiële kwestie, dus dat vraagt ook zij zich steeds af. Als er geen echt gevaar dreigt, is het niet moeilijk om te denken dat je moedig zou zijn als je voor de keuze staat tussen wegkijken, wegkruipen of in de bres springen voor iemand die bedreigd wordt. Moed begint bij de impuls om tegen de stroom in te zwemmen en niet mee te drijven met de kudde, ook al gaat dat ten koste van zekerheid en sociaal comfort. Voor velen die passen in het LHBTIQA+ rijtje is veel in het dagelijks leven niet vanzelfsprekend. Accepteren ze mij wel of niet, dat blijft de kwestie. Die ervaring vormt je en wat mij betreft zingt dat ook mee bij alles wat ik schrijf. Maar vergeet niet dat iedere roman, hoezeer ook geïnspireerd op het leven van echte mensen, toch echt een verzonnen verhaal blijft.' 

Het verhaal:

De zeventigjarige Louise kijkt vanuit haar appartement uit op de Amstel. Aan de oever ligt een plastic zandbak in de vorm van een blauwe schelp te wachten tot de plantsoenendienst hem op komt halen. Op een avond ziet ze hoe iemand de zandschelp in het water probeert te duwen en ze haast zich ernaartoe.

Eenmaal bij de oever, is de persoon verdwenen en drijft de schelp de rivier op. Louise bedenkt zich geen moment, duikt in het water en zwemt erachteraan om te voorkomen dat-ie naar de bodem zinkt. Halverwege ontdekt ze tot haar schrik dat er een baby in de schelp ligt. Ze neemt een beslissing die haar zal terugwerpen op zaken waarvan ze dacht dat ze die allang achter zich had gelaten. De roman Aan de oever van de rivier, gaat over wat liefde vermag en hoezeer liefde ons ook kan bevrijden. Het verhaal slingert je heen en weer tussen feit en fictie, tussen pure spanning en emotionele diepgang. Kortom een absolute pageturner die je als lezer niet onberoerd achterlaat. 

Aan de oever van de rivier – Ingrid Kluvers.

Uitgever: Lebowski Publishers

*

Lees ook: Vrijheid of geestelijk afsterven, interview over Luikend.

Blijf op de hoogte: